Αχμέτ Νταβούτογλου: «Η θέση μας για το Καστελόριζο στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο»

Η Τουρκία έχει καλά μελετημένες πολιτικές και νομικές θέσεις για την περίπτωση του Καστελόριζου, αποκαλύπτει ο Αχμέτ Νταβούτογλου στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής» με αφορμή την επίσκεψή του στην Αθήνα. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών εμφανίζεται ανοιχτός στη συζήτηση όλων των προβλημάτων που ταλανίζουν την Αγκυρα και την Αθήνα εκτιμώντας ότι η οικονομική συνεργασία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τις δύο χώρες να έρθουν πιο κοντά.
Χρησιμοποιεί ωστόσο ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα εναντίον της Κύπρου για το θέμα των ερευνών υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και προτείνει να χρησιμοποιηθούν τα έσοδα από το φυσικό αέριο ώστε να χρηματοδοτηθεί η επίλυση του Κυπριακού.
Πιστεύετε ότι η Ελλάδα και η Τουρκία μπορούν σήμερα να επιλύσουν ζητήματα υψηλής πολιτικής σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο ή πρέπει να επιμείνουν στην ανάπτυξη θερμότερων σχέσεων σε θέματα χαμηλής πολιτικής, όπως ο τουρισμός, περιμένοντας καλύτερες συνθήκες;

«Η Τουρκία είναι αφοσιωμένη στις σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα. Είναι σημαντικό οι δύο χώρες να διατηρήσουν και να διευρύνουν την κοινή θετική ατζέντα. Εχουμε την αναγκαία πολιτική βούληση να συμφιλιώσουμε τις διαφορές με την Ελλάδα σε όλα τα εκκρεμή ζητήματα, με σεβασμό στα αμοιβαία και νόμιμα συμφέροντα των δύο χωρών βάσει του διεθνούς δικαίου. Το Αιγαίο θα έπρεπε να είναι μια θάλασσα φιλίας και συνεργασίας. Αποτελεί επίσης προτεραιότητα στην πολιτική μας ατζέντα να επικεντρωθούμε στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Εν τω μεταξύ οι δύο πλευρές θα πρέπει να αναπτύξουν τη συνεργασία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων του τουρισμού, του εμπορίου, της οικονομίας και του πολιτισμού. Οι αυξημένες επαφές μεταξύ των λαών θα μας βοηθήσουν σίγουρα στην αναζήτηση λύσεων στα υπάρχοντα προβλήματα δημιουργώντας θετική ατμόσφαιρα και κλίμα εμπιστοσύνης. Σε αυτό το πλαίσιο η απόφαση των ελληνικών αρχών για έκδοση θεωρήσεων στα λιμάνια εισόδου σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου ήταν ένα θετικό βήμα για τη βελτίωση της συνεργασίας στον τουρισμό».

Πώς θα μπορούσε να βοηθήσει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας σε αυτό;

«Οι σχέσεις με την Ελλάδα αναπτύσσονται από τη σύλληψη της διαδικασίας του διαλόγου το 1999. Οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις επίσης ενισχύονται. Η Τουρκία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά ελληνικών προϊόντων και η Ελλάδα ένας από τους βασικότερους προορισμούς τούρκων τουριστών. Στο πρώτο εξάμηνο του 2012 το εμπορικό ισοζύγιο έδωσε πλεόνασμα 750 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα. Το θεωρούμε θετική συνεισφορά στη δυσχερή οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα σήμερα. Είμαστε χαρούμενοι που βοηθάμε ουσιαστικά. Ενθαρρύνουμε επίσης τουρκικές επιχειρήσεις να επενδύσουν στην Ελλάδα. Η δεύτερη συνάντηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας που θα φιλοξενηθεί στην Τουρκία θα προετοιμάσει το έδαφος να συζητήσουμε πιθανά βήματα περαιτέρω συνεργασίας. Αναμένουμε τον πρωθυπουργό Σαμαρά και τους υπουργούς του στην Τουρκία το ταχύτερο. Κατά την επίσκεψή μου στην Αθήνα ανακοινώσαμε την ημερομηνία».

Η ελληνική πλευρά έχει υπαινιχθεί ότι θα ήθελε να προχωρήσει με τις διερευνητικές επαφές. Μοιράζεστε την άποψη αυτή; Υπήρξε πρόοδος στις συνομιλίες αυτές τα προηγούμενα χρόνια και σε ποια ζητήματα;

«Είμαστε αποφασισμένοι να διερευνήσουμε κάθε οδό για να επιτύχουμε μια συνολική και βιώσιμη λύση σε όλες τις διαφορές και τα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών, ιδιαίτερα σε όσα σχετίζονται με το Αιγαίο. Είμαστε αφοσιωμένοι στη διαδικασία που θα οδηγήσει στην επίλυση όλων των ζητημάτων που αφορούν το Αιγαίο».

Επιμένετε στην άποψη ότι το Καστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο και δεν έχει δικαίωμα σε ΑΟΖ; Θα αμφισβητούσε η χώρα σας το δικαίωμα της Ελλάδας σε έρευνες για φυσικό αέριο και πετρέλαιο νοτιοανατολικά της Κρήτης; Πώς θα περιγράφατε την προσέγγιση της Τουρκίας στο θέμα της ΑΟΖ;

«Η Τουρκία έχει σαφή πολιτική και νομική θέση, εδραζόμενη στο διεθνές δίκαιο. Γνωρίζουμε ότι η Τουρκία και η Ελλάδα υποστηρίζουν διαφορετικές απόψεις αναφορικά με τη θαλάσσια δικαιοδοσία σε περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου. Επιθυμούμε να διευθετήσουμε όλες τις διαφορές μας με την Ελλάδα. Είμαι πεπεισμένος ότι θα πραγματοποιήσουμε πρόοδο προς έναν κοινά επιθυμητό σκοπό».

Η Τουρκία έχει βρεθεί στο επίκεντρο της συριακής κρίσης. Πιστεύετε ότι μια ξένη επέμβαση αποτελεί αναπότρεπτη εξέλιξη;

«Η Τουρκία πάντοτε υποστήριζε μια ειρηνική επίλυση της συριακής κρίσης, από την έναρξή της. Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε και να συμμετέχουμε στις συνεχιζόμενες προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας με σκοπό να τερματιστεί άμεσα η κρίση και να διασφαλιστεί ότι η μεταβατική διαδικασία θα ολοκληρωθεί, σε συμφωνία με τα νομιμοποιημένα αιτήματα του συριακού λαού. Ούτε η Τουρκία ούτε η διεθνής κοινότητα εξετάζουν μια στρατιωτική επέμβαση ως επιλογή διευθέτησης της κρίσης. Ωστόσο, εφόσον το καθεστώς γίνεται όλο και πιο απεγνωσμένο και χάνει έδαφος επί του πεδίου της μάχης, δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί η επόμενη κίνηση. Μπορεί να καταφύγει σε κάθε μέσο. Αφού δεχόμαστε βομβαρδισμούς με όλμους στο έδαφός μας από το καθεστώς που είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια ζωών στις 3 Οκτωβρίου, υπάρχει σαφής και άμεση απειλή για την εθνική μας ασφάλεια. Το καθεστώς μεταφέρει τις επιθετικές και βίαιες πολιτικές πέραν των συνόρων του. Σε αυτό το πλαίσιο είμαστε αποφασισμένοι να λάβουμε όλα τα αναγκαία μέτρα με βάση το διεθνές δίκαιο για να προστατεύσουμε τα σύνορά μας και τα θεμελιώδη δικαιώματα και συμφέροντα των πολιτών μας.

Επιπλέον, ως αποτέλεσμα των συνεχιζόμενων κτηνωδιών του καθεστώτος, η ανθρωπιστική κατάσταση στη Συρία χειροτερεύει γρήγορα. Ως σήμερα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, περισσότεροι από 35.000 Σύροι έχουν σκοτωθεί, περίπου 300.000 έχουν διαφύγει σε γειτονικές χώρες και πάνω από 2,5 εκατ. Σύροι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους. Ο αριθμός των Σύρων που μένουν σε στρατόπεδα προσφύγων στην Τουρκία πλησιάζει στο κατώφλι των 100.000. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι με τον συριακό λαό και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του. Ωστόσο η κλίμακα της τραγωδίας αυξάνεται τόσο πολύ που θα είναι ολοένα πιο δύσκολο να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις μόνοι μας. Θα αναζητήσουμε τρόπους για να αντιμετωπίσουμε την ανθρωπιστική κρίσης εντός των συνόρων της Συρίας. Αναμένουμε από τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει τις ευθύνες της. Επιθυμούμε ειλικρινά μια ειρηνική λύση στη Συρία. Η διεθνής κοινότητα, ιδιαίτερα το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, δεν θα έπρεπε να αποφεύγει να λάβει τα απαραίτητα βήματα. Η αδράνεια και η αδιαφορία της διεθνούς κοινότητας απλώς θα ενθαρρύνουν το καθεστώς να συνεχίσει τις σκληρές επιθέσεις του εναντίον αμάχων και να μετατραπεί σε απειλή για τους γείτονές του».

Τα «οικόπεδα» στην Κύπρο.
«Η Τουρκία δεν θα επιτρέψει έρευνες από ξένες εταιρείες χωρίς άδεια»

Η ανακάλυψη μεγάλων ενεργειακών αποθεμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο έχει μεταβάλει το γεωπολιτικό τοπίο στην περιοχή. Ωστόσο η Τουρκία αμφισβητεί το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει σε έρευνες για φυσικό αέριο στην ΑΟΖ της και έχει απειλήσει ακόμη και με χρήση βίας. Δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για να αποδεχθεί η Αγκυρα ότι η Κύπρος είναι μια ευρωπαϊκή χώρα και είναι προς το συμφέρον της να εργαστεί μαζί της εφόσον επιθυμεί να ανοίξει την ευρωπαϊκή προοπτική της;

«Η μονομερής έναρξη θαλάσσιων ερευνών από την ελληνοκυπριακή πλευρά και οι εξελίξεις που ακολούθησαν μετά την προκλητική αυτή κίνηση κατέδειξαν τους κινδύνους που φέρει η συνέχιση της εκκρεμότητας του Κυπριακού τόσο σε περιφερειακή όσο μερικώς και σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό το βήμα έγινε σε μια στιγμή που οι διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ είχαν φθάσει σε κρίσιμο στάδιο. Αυτό καταδεικνύει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά παραμελεί πλήρως τα ίσα δικαιώματα και συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων και ότι δεν είναι πρόθυμοι να μοιραστούν ένα κοινό μέλλον με τους Τουρκοκυπρίους και να φθάσουν σε μια συνολική λύση. Φαίνεται ότι ορισμένα από τα επονομαζόμενα οικόπεδα προς παραχώρηση παραβιάζουν την τουρκική υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο, στα δυτικά του νησιού. Η Τουρκία, όπως και πριν, δεν θα επιτρέψει σε ξένες πετρελαϊκές εταιρείες να διεξάγουν χωρίς άδεια έρευνες για εξόρυξη και εκμετάλλευση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στις περιοχές που επικαλύπτονται.

Η κρίση για τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο καταδεικνύει σαφώς την αναγκαιότητα πολιτικού διακανονισμού στην Κύπρο. Προσφέρει όμως και μια διορατική εικόνα για το πώς θα μπορούσε να μεταβληθεί το σημερινό περιβάλλον. Οπως πρότεινε η τουρκοκυπριακή πλευρά, οι πόροι του νησιού σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να χρηματοδοτήσουν τη λύση. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε το νερό που θα εξάγουμε με αγωγό ως μια καλή πηγή εσόδων για μια μελλοντική λύση. Το ζήτημα του πετρελαίου και του αερίου θα μπορούσε να είναι είτε ευκαιρία είτε βάρος για την Κύπρο, αναλόγως του πώς το βλέπει κανείς.

Ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ερογλου πρότεινε τη σύσταση μιας τριμερούς επιτροπής με τη συμμετοχή των δύο πλευρών και του ΟΗΕ για να υπάρξει αμοιβαία συγκατάθεση και να καθοριστούν τα σχετικά οφέλη που θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση των προβλέψεων ενός συνολικού διακανονισμού. Αν οι Ελληνοκύπριοι επιδείξουν ανάλογη πολιτική βούληση για ειρήνη και συμφιλίωση προσεγγίζοντας θετικά τη δίκαιη πρόταση Ερογλου, οι φυσικοί πόροι της Κύπρου θα μοιράζονταν ισομερώς στους δύο λαούς που είναι και συνιδιοκτήτες του νησιού. Αυτό θα συνέδραμε τις προσπάθειες να βρεθεί βιώσιμη λύση και θα βοηθούσε να γίνει η Ανατολική Μεσόγειος μια θάλασσα ειρήνης, σταθερότητας και συνεργασίας. Αντιμετωπίζουμε σήμερα τις επιπλοκές της απόφασης της ΕΕ να δεχθεί τη μονομερή ένταξη των Ελληνοκυπρίων παρά το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων επί του Σχεδίου Αναν. Η ένταξη των Ελληνοκυπρίων, την οποία δεν άξιζαν, αποξένωσε περαιτέρω την ελληνοκυπριακή πλευρά από τον στόχο της λύσης. Το πρόβλημα νομιμοποίησης που σχετίζεται με την "ελληνοκυπριακή προεδρία της ΕΕ" είναι το άμεσο αποτέλεσμα του πολιτικού κακού υπολογισμού και του λάθους της προσχώρησης του 2004».

Πιστεύετε ότι το φυσικό αέριο θα μπορούσε να είναι παράγων αλλαγής στην επίλυση του Κυπριακού;

«Υπάρχει πραγματικά βαθιά κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο. Αυτό πρέπει να υπερβούμε για μια βιώσιμη λύση. Σε αυτό το αδιέξοδο Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ των δύο πλευρών βοηθούν στη συνέχιση του διαλόγου. Η συνεργασία στον τομέα αυτόν δεν θα απέτρεπε απλώς μια κρίση, αλλά θα ήταν προς όφελος της διεθνούς κοινότητας, ιδιαίτερα για τις ευρωπαϊκές χώρες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτούς τους πόρους. Αν οι δύο πλευρές συμφωνούσαν να συνεργαστούν στο ζήτημα των υδρογονανθράκων, θα βοηθούσαμε στη μεταφορά του αερίου στην αγορά, όπως πρότεινε ο κ. Ερογλου στην τελευταία του πρόταση στις 29 Σεπτεμβρίου 2012. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Βαν Ρομπάι κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην κυπριακή Βουλή στις 28 Μαΐου σημείωσε ότι, όπως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ξεκίνησε από τον άνθρακα και τον χάλυβα, το κοινό συμφέρον των δύο πλευρών για την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων θα μπορούσε να προσανατολιστεί στη συνεργασία. Συμφωνούμε με αυτή την προσέγγιση. Επιπλέον τέτοια ΜΟΕ θα προετοίμαζαν το έδαφος για μελλοντική λύση».

http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=479419

 http://greeknation.blogspot.de